Gods neerbuigendheid: waarom Jezus mens werd - Een impuls van Bernhard

Gods neerbuigendheid: waarom Jezus mens werd - Een impuls van Bernhard

Wat hindert de mensen in Beieren op 30 november 2025? De vraag waarom God mens werd in Jezus Christus, los van de zonde, is het middelpunt van een contemplatieve adventsimpuls die in de 12e eeuw werd beantwoord door abt en kerkarts Bernard van Clairvaux. Deze reflecties nodigen ons uit om na te denken over de neerbuigendheid van God, die de mens zoekt en zo zijn waardigheid benadrukt. Volgens de Bisdom Passau Bernhard benadrukt dat de mens op zijn waardigheid kan roemen, niet vanuit zijn eigen waarneming, maar omdat de Schepper hem tot deze waardigheid heeft verheven. Een verwijzing naar Psalm 8 ondersteunt dit belangrijke perspectief.

Maar wie was deze opmerkelijke man die zulke diepgaande inzichten formuleerde? Bernard werd rond 1090 in Fontaine-lès-Dijon geboren als zoon van een Bourgondische ridder en ging in 1112 met dertig andere jonge mannen, waaronder vier broers, het klooster van Citeaux in. Daar speelde hij een sleutelrol bij het vormgeven van de cisterciënzerorde die uit dit hervormingsklooster voortkwam, zo melden zij Heilige feesten.

Bernhards leven en werk

Na een noviciaat van drie jaar werd Bernard gestuurd om het klooster van Clairvaux te stichten, waarvan hij de eerste abt werd. Tegen de tijd van zijn dood stichtte hij ongeveer 160 nieuwe kloosters en verwierf hij grote invloed in Frankrijk, Rome en de hele Kerk. Bijna niemand kon zoveel mensen inspireren voor het monastieke leven als hij. Zijn vermogen om bekend te worden als ‘Doctor melifluus’, wat ‘lieve leraar’ betekent, laat zien hoe zijn woorden talloze navolgers vonden.

Bernard was geen gewone monnik; Hij was een belangrijke adviseur in veel conflicten van zijn tijd, bijvoorbeeld in de strijd tegen de Katharen en in het dispuut over Peter Abélard. Ondanks zijn politieke invloed streefde hij altijd naar een eenvoudig kloosterleven en een nauwe relatie met Jezus Christus.

Kruistochten en theologische erfenis

Een belangrijk onderdeel van Bernards nalatenschap is zijn rol bij de lancering van de Tweede Kruistocht. Hij steunde deze beweging gepassioneerd en speelde ook een cruciale rol bij de oprichting van de Tempeliersorde. Maar zelfs nadat de kruistocht was mislukt, bleef hij standvastig in zijn overtuigingen en verdedigde hij zijn opvattingen hartstochtelijk, een teken van zijn onwrikbare geloof.

Zijn mystieke kijk benadrukt Jezus als gekruisigd en heeft eeuwenlang de vroomheid beïnvloed. Vooral zijn toewijding aan Maria, de Moeder van God, maakte hem tot een rolmodel voor veel gelovigen. Veel van zijn geschriften, waaronder het beroemde Mariagebed “Memorare”, zijn nog steeds in gebruik en worden vaak geciteerd.

Bernard van Clairvaux stierf op 20 augustus 1153 in Clairvaux en werd in 1174 heilig verklaard. In 1830 ontving hij de titel van Kerkleraar, wat nogmaals zijn belang voor de Rooms-Katholieke Kerk onderstreept. Zijn werk, gekenmerkt door de verbinding tussen leven en onderwijs, is tot op de dag van vandaag actueel.