Beierse Woud houdt kernproeven in de gaten: diplomaten op bezoek!

Beierse Woud houdt kernproeven in de gaten: diplomaten op bezoek!

Aan de voet van de pittoreske Sulzberg in Haidmühle, vlakbij de grens met Tsjechië, staat een state-of-the-art meetstation dat al 35 jaar een cruciale rol speelt bij het monitoren van kernproeven. Het Federaal Instituut voor Geowetenschappen en Natuurlijke Hulpbronnen (BGR) is verantwoordelijk voor de inbedrijfstelling en exploitatie van dit station, dat als een van de meest precieze in zijn soort in Europa wordt beschouwd. Het dient om te controleren of de internationale afspraken van het Kernwapenstopverdrag (CTBT) worden nageleefd. De rustige omgeving bevordert de nauwkeurige metingen van de stationaire technologie, die zowel seismologische als infrageluid-acquisitiesystemen omvat.

Maar wat gebeurt er precies hier in het Beierse Woud? Het meetstation detecteert niet alleen potentiële kernexplosies, maar heeft ook belangrijke gebeurtenissen geregistreerd, zoals de explosie van ammoniumnitraat in de haven van Beiroet in 2020. De in Oekraïne gegenereerde militaire gegevens worden ook geregistreerd maar niet geëvalueerd. Het seismologische station heeft tot nu toe alle zes Noord-Koreaanse kernproeven tussen 2006 en 2017 geregistreerd. Een ander hoogtepunt is het infrageluidstation, dat onhoorbare geluidsgolven meet, zoals die tijdens de vulkaanuitbarsting op Stromboli in juli 2019.

Toezicht en internationale samenwerking

Als onderdeel van het CTBT, dat sinds de invoering ervan in 1996 gestaag aan belang heeft gewonnen, werken er wereldwijd 321 meetstations. Deze stations werden geïnstalleerd op locaties met zo min mogelijk storingsbronnen om de betrouwbaarheid van de gegevens te garanderen. Naast het station in Haidmühle exploiteert de BGR ook meetstations op Antarctica. De verzamelde gegevens worden geanalyseerd en gearchiveerd door het internationale datacentrum van de Verenigde Naties in Wenen. Ongeveer 40 diplomaten uit 27 landen bezochten onlangs het station in Haidmühle en toonden hun interesse in het belangrijke onderwerp.

Een blik op de geschiedenis laat zien dat de eerste kernwapentest, de ‘Trinity’-test, op 16 juli 1945 in de VS plaatsvond. Militaire inzet volgde slechts korte tijd later met het laten vallen van atoombommen op Hiroshima en Nagasaki in augustus 1945. Sindsdien hebben talloze landen zich aangesloten bij de rangen van kernwapenbezitters, waarbij negen landen momenteel over kernwapens beschikken: de VS, Rusland, Frankrijk, China, Groot-Brittannië, India, Pakistan, Noord-Korea en Israël. Met name India, Pakistan en Noord-Korea hebben het CTBT nog niet ondertekend. Vijf van de 44 vereiste staten hebben het verdrag ondertekend maar niet geratificeerd, waaronder de Verenigde Staten en Rusland, die hun ratificatie in 2023 hebben ingetrokken.

De weg naar mondiale vrede

Het CTBT is een centraal element in de inspanningen om veiligheid en stabiliteit in de internationale context te garanderen. Monitoring via een netwerk van meetstations speelt hierbij een fundamentele rol. Er is een alomvattend en stevig raamwerk nodig om het risico van kernproeven te minimaliseren en de vrede tussen naties te bevorderen. Volgens bfs.de blijft het van het grootste belang dat deze eisen internationaal worden gerespecteerd om de wereld te verlossen van de gevaren van radioactieve wapens.